Departament dźwięku

Departament dźwięku
Cazs czytania: 5 minut

Jednym z niezbędnych elementów udanego eventu jest niewątpliwie nagłośnienie. Mało doceniany, w większości przypadków departament dźwięku, ma kluczowe znaczenie dla powodzenia realizowanego projektu, zwłaszcza w przypadku wydarzeń bogatych w oprawę artystyczną. Gdy wszystko działa bez zarzutu, zwykle nie zwracamy na niego uwagi, jednak, gdy coś pójdzie niezgodnie z planem, jego znaczenie zdaje się być kluczowe.

Najlepszą drogą do uzyskania prawidłowego nagłośnienia imprezy będzie skorzystanie z usług zaufanej, doświadczonej i kompetentnej firmy nagłośnieniowej, która po przeprowadzeniu dokumentacji technicznej odpowiednio dobierze poszczególne komponenty niezbędne do zrealizowania wydarzenia w danym miejscu. Chcąc wspomóc jak najwydajniej proces przygotowania takiej dokumentacji, powinniśmy dostarczyć firmie nagłośnieniowej możliwie dużo informacji na temat konkretnej realizacji. Będą to m.in.: wielkość nagłaśnianego miejsca, liczba widzów, rodzaj zaplanowanej części artystycznej i wszystkie materiały jej dotyczące, takie jak np. rider techniczny zespołu, liczba prelegentów, nośniki materiałów muzycznych itp.

Nawet, jeśli do obsługi części technicznej wydarzenia zatrudniamy profesjonalistów, warto znać przynajmniej ogólny zarys tematu i charakterystykę podstawowych urządzeń. Co zatem wchodzi w skład nagłośnienia?

Zacznijmy od kolumn głośnikowych, które mogą być zarówno podwieszane, jak też ustawiane na statywach w zależności od rodzaju instalacji. Tu jednak zaczyna się „temat rzeka”, ponieważ mnogość marek i rozwiązań technologicznych jest wręcz przytłaczająca. To, co na pewno musimy wiedzieć na temat używanego zestawu głośników, to między innymi czy będzie to zestaw klasyczny, który logarytmicznie wytraca swoją energię w funkcji odległości czy też, bardzo popularny w ostatnich latach, zestaw liniowy, który z kolei wytraca energię dźwięku liniowo w funkcji odległości. Każde z rozwiązań ma swoje wady i zalety, i tylko od zaistniałych warunków zależy, które sprawdzi się lepiej w danej sytuacji.

Nagłaśniając dużą halę, bądź też teren na wolnym powietrzu, powinniśmy wybrać zestaw liniowy, który zapewni nam bardziej równomierne pokrycie dźwiękiem danej przestrzeni.

Należy jednak pamiętać, że taki system powinien być zainstalowany odpowiednio wysoko i zawierać odpowiednio dużą liczbę pojedynczych kolumn głośnikowych w celu zrealizowania postawionych przed nim zadań. W przypadku małych, niewysokich przestrzeni, gdzie odległość od sceny do ścian jest niewielka, zdecydowanie lepiej sprawdzi się zestaw klasyczny. Dobierając system nagłośnieniowy należy pamiętać, że nie tak bardzo istotna jest moc zestawu podawana w watach, co jego skuteczność podawana jako SPL w decybelach (dB). Nowoczesne zestawy głośnikowe pomimo niewielkiej mocy, są bowiem bardzo sprawne i generują bardzo wysoki SPL, czyli natężenie dźwięku.

Kolejny element to procesor dźwięku, który pozwala nam zapanować nad całym zestawem i odpowiednio go skalibrować. Sercem każdego zestawu nagłośnieniowego jest konsoleta mikserska, która może być zarówno analogowa, jak i najczęściej obecnie spotykana – cyfrowa. Bardzo skrótowo rzecz ujmując, dużo lepszym rozwiązaniem eventowym jest mikser cyfrowy, który daje nam znacznie większe możliwości bieżącego dostosowywania się do zaistniałych potrzeb, a przy okazji zajmuje znacznie mniej miejsca. Pozycja konsolety nie jest bowiem bez znaczenia, gdyż realizator powinien widzieć, a przede wszystkim słyszeć to co się dzieje – ostatecznie to właśnie on odpowiada za to, co dociera do zaproszonych gości. Ustawienie konsolety na wprost sceny znacznie podnosi jakość realizacji. W przypadku, kiedy częścią imprezy jest koncert zespołu, należy pamiętać bezwzględnie o konsolecie monitorowej służącej do realizacji odsłuchów dla muzyków. Wymaga ona wygospodarowania miejsca przy scenie, umożliwiającego bezpośredni kontakt wzrokowy muzyków i realizatora monitorowego.

Podstawowe komponenty potrzebują uzupełnienia o dodatkową infrastrukturę, taką jak mikrofony, statywy czy okablowanie. Planując imprezę i rozpisując jej scenariusz musimy pamiętać, że pomimo rozwijającej się w zawrotnym tempie technologii nadal istnieją pewne ograniczenia i dotyczą one między innymi mikrofonów bezprzewodowych, a przede wszystkim ich liczby użytej jednocześnie w jednej sali. Ze względu na to, że w mikrofonach bezprzewodowych transmisja dźwięku odbywa się drogą radiową, a wielkość udostępnionego pasma do tych celów jest ograniczona, również liczba mikrofonów podlega ograniczeniom i zależy w dużej mierze od jakości użytych urządzeń.

Ważną kwestią przy produkcji eventu jest spełnienie wymagań technicznych wynajętego zespołu, czyli tak zwanego rider’u technicznego. Pamiętajmy, iż rider jest częścią umowy podpisywanej z zespołem i, tym samym, jest dokumentem posiadającym moc prawną ze wszystkimi związanymi z tym konsekwencjami.

Warto jest w związku z tym zadbać, aby wynajęta przez nas firma nagłośnieniowa była w stanie zapewnić odpowiedni sprzęt opisany w tym dokumencie. Dodatkowo powinniśmy omówić z zespołem kwestię ewentualnego obudowania zestawów głośnikowych elementami scenografii (np. banery), z uwagi na fakt, iż nie wszyscy artyści wyrażają zgodę na takie działania.

Szczęśliwie, w Polsce działa wiele firm nagłośnieniowych, które poważnie podchodzą do swojej pracy i realizują duże, niekiedy bardzo wymagające projekty. Jest zatem w czym wybierać. Warto przy tym pamiętać, że jakość i ilość sprzętu, jakim dysponuje dana firma zapewnia tylko część sukcesu. Najważniejszy jest czynnik ludzki (operatorzy), który niejednokrotnie przesądza o jakości wykonywanej usługi. W tym miejscu należy podkreślić, iż polscy technicy uważani są za światową czołówkę w opinii wielu zachodnich zespołów i agencji produkcyjnych. Pod względem jakości sprzętu polskie firmy także nie ustępują zachodnim konkurentom, ponieważ stale trzymają rękę na pulsie i śledzą nowości pojawiające się na rynku. Różnicą między niemieckimi, francuskimi czy brytyjskimi firmami, a naszą rodzimą techniką jest natomiast podejście do wymaganego czasu na instalacje. Czas, który nasi zachodni koledzy dostają na instalację, sprawdzenie poprawności działania systemu i próby jest niewspółmiernie dłuższy od tego, który obliguje polskie firmy nagłośnieniowe. Może to czasem powodować wrażenie, że Polacy pracują chaotycznie i „w biegu”, a zachodnie firmy są lepiej przygotowane. Wystarczy jednak zapewnić wszystkim równe i komfortowe szanse realizacji, a różnice bardzo szybko się zacierają.

Nasze rodzime firmy nagłośnieniowe przechodzą w tej chwili dość ciężki okres, który prawdopodobnie potrwa jeszcze jakieś 3 lub 4 lata. Spowodowane jest to, o ironio, dotacjami unijnymi. Firmy o ugruntowanej renomie i wieloletnim doświadczeniu muszą polegać na finansowaniu z własnych funduszy. Powstają natomiast nowe, małe firmy nagłośnieniowe, sfinansowane ze środków unijnych, nieposiadające doświadczenia, ale konkurujące ceną. Zaniżana cena za usługi blokuje możliwości inwestycji i rozwoju, zarówno tych małych, jak i dużych firm. Dokonując wyboru podwykonawcy warto brać pod uwagę nie tylko koszt usługi, ale także doświadczenie i poprzednie realizacje analizowanych firm. Takie podejście daje szansę na przełamanie impasu inwestycyjnego oraz prowadzi do zatarcia, i tak niewielkich, różnic technologicznych między polskimi a zachodnimi firmami nagłośnieniowymi.

---

Autor: Wojciech Kosiorek, Brill AV Media

Artykuł ukazał się w Nr 4 magazynu Event Manager News (wrzesień 2013) – ZOBACZ archiwalne wydania magazynu

Zdjęcie na okładce autorstwa: Omar Houchaimi z Pexels